Strona główna #ZwiedzamyPodkarpacie Cerkiew św. Dymitra w Piątkowej. Najpiękniejsza w Karpatach Wschodnich

Cerkiew św. Dymitra w Piątkowej. Najpiękniejsza w Karpatach Wschodnich [FOTO]

0
Widok ogólny
Reklama

Jeśliby zapytać znawców, a i samych turystów zwiedzających drewniane świątynie grekokatolickie na południu Polski, bez wątpienia uznają za najpiękniejszą w Karpatach Wschodnich cerkiew św. Dymitra w Piątkowej gm. Dubiecko. Świątynia ta, mimo, że przez lata opuszczona i lekko zaniedbana, powoli zyskuje dawną świetność, choć nie pełni już swej sakralnej roli.

Pierwsze wzmianki o Piątkowej odnaleźć można z 1458 roku. Nazwa wsi Piatkowa Ruska pojawia się w dokumentach Kmitów, jako część składowa ich włości. Przed wojną Piątkową zamieszkiwało ok. 2750 mieszkańców, dziś niewiele, bo ok. 250 osób. Prócz cerkwi, we wsi znajduje się nieco późniejsza, bo pochodząca z 1934 roku świątynia rzymskokatolicka pw. Najświętszej Maryi Panny (filia kościoła parafialnego w Tarnawce).

Reklama

Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra została zbudowana prawdopodobnie w 1732 r., choć wielu historyk ów twierdzi, że obiekt ten może być starszy, a wspomniana data jest jedynie datą remontu obiektu. Oddaje się tą cerkiew Roku Bożego 1732. Data zapisana jest cyframi arabskimi i cyrylicą. W 1881 r. miał miejsce kolejny, istotny dla zabytku remont.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Piontkowa był Michał Jordan.

Do greckokatolickiej parafii w Piątkowej należała również filialna cerkiew w Żohatynie. W latach 1938-1943 proboszczem greckokatolickiej parafii był ksiądz Wasyl Szewczuk, duchowny będący kapelanem przemyskiego kurenia UPA. Brał udział w mordach banderowskich na miejscowej ludności. W 1948 roku został skazany w Rzeszowie na karę śmierci.

Po wysiedleniu miejscowej ludności wyznania grekokatolickiego, która w Piątkowej stanowiła większość, w latach 40. XX w. cerkiew stała opuszczona, co sprzyjało jej niszczeniu i dewastacji. W efekcie wyposażenie wnętrza zostało rozgrabione. Ocalała z pierwotnego wyposażenia ikona św. Jana Chrzciciela datowana na koniec XVII w. przechowywana była w Muzeum-Zamku w Łańcucie, a następnie przekazana została do archikatedry greckokatolickiej w Przemyślu. Obok świątyni znajduje się stary cmentarz. Od 1947 roku świątynia nie jest użytkowana.

Świątynia w Piątkowej należy do nielicznych na terenie południowo-wschodniej Polski, trójdzielnych cerkwi kopułowych. Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej, jest filią Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

W 2006 firma francuska Gonty Polskie zabezpieczyła elementy konstrukcyjne dachu oraz wymieniła podwalinę i zręby ścian sanktuarium.

Cerkiew jest konstrukcji zrębowej, trójdzielna, na kamiennym podmurowaniu. Nakryta trzema kopułami na ośmiobocznych bębnach. Dookoła opasanie oparte na kamiennych słupach otynkowanych zaprawą wapienną. Wewnątrz posadzka z dzikiego kamienia, w sanktuarium kamienny prestoł. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe obite gontem.

https://dziejesienapodkarpaciu.pl/dubiecko-rocznica-ataku-upa-wies-polchowa/
Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
Captcha verification failed!
Ocena użytkownika captcha nie powiodła się. proszę skontaktuj się z nami!