Strona główna HISTORIA Najstarsza murowana cerkiew w Polsce – Posada Rybotycka

Najstarsza murowana cerkiew w Polsce – Posada Rybotycka [FOTO]

0
Reklama

Najstarsza zachowana murowana cerkiew w Polsce znajduje się w województwie podkarpackim, w gminie Fredropol, a dokładnie w miejscowości Posada Rybotycka.

Murowana cerkiew obronna wzniesiona na wzgórzu na skraju wioski przez wieki pełniła funkcję sakralną. Najpierw dla społeczności prawosławnej, a od 1692 roku grekokatolickiej.

Reklama

Cerkiew pw. św. Onufrego utrzymana jest w stylistyce gotyku i budowana była etapami. Najstarszym jej elementem jest prezbiterium z przełomu XIV i XV w. W XV w. wzniesiono nawę z nadbudowaną obronną wieżą oraz drugą wieżę o podobnym charakterze z kruchtą i kaplicą mnichów. W obu widoczne są otwory strzelnicze. Początkowo była świątynią prawosławną, potem opiekowali się nią bazylianie. W cerkwi znajduje się wmurowany ikonostas. XVII-wieczne malowidła pokrywające prezbiterium wykonano techniką freskową uzupełnianą temperą. Ich tematyka wzorowana była na sztuce południowosłowiańskiej. 

Najstarszą częścią z przełomu XIV i XV wieku jest prezbiterium z gotyckimi szczytami. Kwadratowa nawa, sklepiona kolebkowo z obronną wieżą pochodzi z XV w.

Najmłodszą częścią, pochodząca z początku XVI wieku jest część zachodnia, również zbudowana w formie obronnej wieży, mieszcząca kruchtę i babiniec a na piętrze kaplicę dla mnichów. Na ścianach tej części zachowały się wyryte w tynku ostrym narzędziem napisy w języku łacińskim i ruskim z datami 1506 i 1514. Nie są one elementem planowego wystroju, dzisiaj można by je zaklasyfikować jako akty wandalizmu. Średniowieczna, murowana ściana ikonostasu ma dwoje wrót (późniejsze miały troje).

Cerkiew należała do klasztoru bazylianów do XVIII wieku, później była cerkwią parafialną. Do parafii należała również filialna cerkiew św. Jana Ewangelisty w Borysławce.

Od 1945 roku, po akcji Wisła i wysiedleniu ludności ukraińskiej, świątynia przestała być użytkowana. Dziś zamknięta, niedostępna dla zwiedzających.

Do 2010 roku świątynią opiekowało się Muzeum Ziemi Przemyskiej. Od 2010 roku administratorem zabytku jest gmina Fredropol.

Zabytek jest zaniedbany. Jadąc drogą wzdłuż rzeki Wiar nie ma ustawionej żadnej tabliczki informacyjnej o zabytku, a przy świątyni nie ma skoszonej trawy. Wokół cerkwi wydeptana jest jedynie ścieżka, jednak w porze letniej spacer wokół niej może być niebezpieczny, ze względu na żmije, które lubią wygrzewać się do słońca na cerkiewnym wzgórzu.

Kamienne schodki prowadzące do cerkwi również są w złym stanie technicznym, sypią się. Sama świątynia wymaga pilnego remontu i rewitalizacji, gdyż czas i warunki atmosferyczne są dla niej niekorzystne. Liczymy, że w niedługim czasie nastąpi należyty remont.

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
Captcha verification failed!
Ocena użytkownika captcha nie powiodła się. proszę skontaktuj się z nami!