Krzywcza – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza. Miejscowość jest siedzibą gminy Krzywcza, Pogórze Dynowskie. Miejscowość leży na lewym brzegu Sanu przy drodze wojewódzkiej nr 884 Przemyśl – Domaradz w odległości 20 km na zachód od Przemyśla.
ierwsze pisane wzmianki o Krzywczy pochodzą z roku 1353, kiedy to przy podziale wsi Hnatkowice wymieniany jest jako świadek Kdewko Krywecki. Kilkakrotnie wzmiankowana jest Krzywcza w różnych dokumentach w 1397 r. Następny dokument dotyczący miejscowości pochodzi z roku 1398. Dowiadujemy się z niego, że w tym czasie posiadała już prawa miejskie. Tak, więc jej początki sięgają kilkadziesiąt lat wstecz od wspomnianej daty. Musiała się też dobrze rozwijać, skoro stała się miasteczkiem. Pierwsza osada, a wcześniej grodzisko istniało na terenie obejmującym obecną szkołę podstawową i kilka sąsiadujących ze sobą zabudowań. Archeolodzy znaleźli tam wiele śladów świadczących, że istniała tam osada pochodząca z VIII – XIII w. Z najnowszych badań wynika, że w XIII w. [a może jeszcze wcześniej], istniała tam miejscowość lokowana na prawie niemieckim. Teren ten w przeszłości znajdował się pomiędzy dwiema odnogami Sanu, a w późniejszym czasie otoczony był bagniskiem i wieloma stawami. Stąd prawdopodobnie pochodzi nazwa miejscowości, którą S.Rospond wywodzi od starosłowiańskiego słowa „kri”, oznaczającego teren podmokły lub bagnisty. Istnieje też miejscowy przekaz ustny o istnieniu osady o nazwie Błodźce, co może wiązać się z poprzednim wywodem. Inną etymologię pochodzenia nazwy miejscowości podaje K. Rymut, wywodząc ją od nazwy osobowej Krzywiec względnie Krzywek, co jego zdaniem potwierdza dokument z 1397 r., w którym użyto nazwy Crzywca.
W XIV w. miejscowość została przeniesiona na wyższe i suchsze miejsce, wiązało się to z lokacją miasteczka na prawie niemieckim.
W 1620 r. Krzywcza przechodzi w ręce Ostrowskich (zapewne herbu Leliwa). Z tego też okresu najprawdopodobniej pochodzi herb Krzywczy – Leliwa. Na błękitnym polu złota gwiazda sześciopromienna pomiędzy rogami złotego księżyca.W 1624 r. odnotowano pożar miejscowości spowodowany najazdem Tatarów. Spłonął wtedy również drewniany kościół. Po pożarze, z pewnością za niską cenę, kupił miasteczko wraz z okolicznymi wsiami Marcin z Siecina Krasicki, wojewoda podolski. Zniszczenia musiały być bardzo duże, gdyż Krzywczę ponownie lokowano na prawie magdeburskim. Odpowiedni Przywilej wydał król Zygmunt III Waza w sobotę po uroczystości św. Marcina biskupa w roku 1624. Dla wzmocnienia obronności nowy dziedzic tych dóbr zbudował zameczek, który wyposażony był w działa, śmigownice i moździerze. Ufundował także murowany kościół, który oprócz funkcji sakralnej wchodził w system obronny miejscowości. Wspierał również finansowo i obdarowywał przywilejami parafie greckokatolickie istniejące w jego włościach. Marcin Krasicki wojewoda podolski zmarł bezpotomnie w roku 1631. Jego dobra przeszły na zonę Barbarę , a następnie na bratanka Marcina Konstantego Krasickiego podczaszego i kasztelana ziemi przemyskiej. W wyniku podziału dóbr po Marcinie Konstantym w roku 1672 starszy jego syn Jerzy, stolnik przemyski, otrzymał Krzywczę, Wolę Krzywiecką i Średnią. Młodszy syn, Aleksander, wszedł w posiadanie Kupnej i Chyrzynki. Następnie po Jerzym Krzywcza, Wola krzywiecka i Średnia wróciły do Orzechowskich. Mianowicie Samuel Orzechowski, kasztelan przemyski, właściciel wsi Krzywcza i Izdebki (zmarł przed rokiem 1702) był dziedzicem Krzywczy już w 1692 r. Na mocy dekretu trybunalskiego z roku 1723 względem spadku po Aleksandrze Krasickim Kupnę i Chyrzynę otrzymali Woronowiczowie. W 1717 r. w środę przed uroczystością św. Franciszka Wyznawcy Krzywcza otrzymała przywilej od króla Augusta II organizowania 8 jarmarków rocznie.
Miasto podczas władania przez Orzechowskich było ogrodzone parkanami, a zamek i kościół stanowiły główne punkty obronne.
Kościół
Kościół parafialny w Krzywczy jest murowany, w stylu barokowym, jednonawowy. Wymiary świątyni: długość wraz z absydą 20.50 m, szerokość 8.30 m, absydy 5.20 m. Budowany w latach 1630-1660. Kościół zbudowany jest z kamienia nieobrobionego na glinie, bez żadnej struktury. Zwykły prostokąt o krzywych ścianach z absydą. Sklepienie świątyni beczkowate z desek. Ściany gładkie, bez wnęk, gzymsów, obrazów.
Dnia 15 kwietnia 1760 roku konsekrowany pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny przez ks. bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego
Cerkiew
Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzywczy – murowana parafialna cerkiew greckokatolicka. Zbudowana na miejscu starszej, drewnianej cerkwi z 1841, która spłonęła w roku 1906. Cerkiew została oddana do użytku w 1911. Po wojnie użytkowana jako magazyn, obecnie opuszczona
