Panująca naszym kraju i na całym świecie pandemia koronawirusa praktycznie z dnia na dzień sparaliżowała cały system gospodarczy. Wprowadzane przez poszczególne państwa restrykcje i zaostrzenia powodują ogromny przestój rynkowy. Wpływa to negatywnie zwłaszcza na mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, które do tej pory funkcjonowały z miesiąca na miesiąc, bez większych oszczędności i każda taka stagnacja grozi zwalnianiem pracowników a co gorsza, zamknięciem firmy. Osobom w tak trudnej sytuacji pomóc mają środki pieniężne, wypłacane na podstawie przygotowanej ustawy antykryzysowej. Czego dotyczy, kto będzie mógł z niej skorzystać i w jakim stopniu? Oto skrót najważniejszych informacji.
Czym jest Tarcza Antykryzysowa?
To tak naprawdę zbiór kilku ustaw, które mają pomóc firmom, instytucjom, pracownikom przetrwać kryzys gospodarczy wywołany pandemią koronawirusa. Uchwalone zostały w minioną sobotę przez Sejm, Senat naniósł poprawki i w najbliższych dniach zaczną obowiązywać. Takie tempo pracy wskazuje na to, jak bardzo taka pomoc jest teraz potrzebna przedsiębiorcom i obywatelom. Tarcza antykryzysowa opiera się na pięciu filarach: obronie przed utratą miejsc pracy, wsparcia służby zdrowia, bezpieczeństwa system finansowego, wsparcia dla przedsiębiorców i inwestycji publicznych. W realizację powyższego pakietu zaangażowano m.in. Polski Fundusz Rozwoju i Agencję Rozwoju Przemysłu a jego wartość oszacowano na około 10% wysokości PKB.
Co nowe przepisy oznaczają w praktyce?
Te kilka nowych ustaw to szereg przepisów, mających wspomóc polską gospodarkę. Można podzielić je na kilka kategorii.
Dofinansowanie zatrudnienia
Pomoc otrzyma przedsiębiorca na okres wprowadzonego przez niego przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy, w przypadku spadku obrotów gospodarczych. Pracodawca w takim przypadku otrzyma dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia plus kwotę należnych od pracodawcy składek społecznych (1 533,09 zł). Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wysokość co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Przedsiębiorca może również obniżyć wymiar czasu pracy pracownika o 20%, nie więcej jednak niż do połowy etatu. Wynagrodzenie pracownika nie może być jednak niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. W tym przypadku dofinansowanie wynosi maksymalnie do 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego przez Prezesa GUS-u plus składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń (2 452,27 zł). Świadczenia te przysługują wstępnie przez okres 3 miesięcy przypadających od dnia złożenia wniosku o wypłatę świadczeń, mogą jednak ulec wydłużeniu, w zależności od postępowania sytuacji zagrożenia epidemicznego.
Świadczenie postojowe
Wsparciem objęto również samozatrudnionych i zleceniobiorców. ZUS wypłaci tzw. postojowe, związane z przestojem spowodowanym epidemią. Świadczenie to wynosi 80% minimalnego wynagrodzenia (2 080,00 zł) oraz jest nieopodatkowane i nieoskładkowane. W przypadku zleceniobiorców, których przychód z umów cywilnoprawnych nie przekracza miesięcznie 50% minimalnego wynagrodzenia (1 300,00 zł), świadczenie postojowe wynosi sumę wynagrodzeń z tytułu tych umów. Samozatrudnieni rozliczający się na podstawie karty podatkowej otrzymają 50% minimalnego wynagrodzenia (1 300,00 zł). Warunkiem przyznania świadczenia jest to, by przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie przekroczył 3-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na 2020 r. (15 681,00 zł) a w przypadku osób zatrudnionych przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku musi spaść co najmniej 15%.
Wsparcie osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą
Osoby takie otrzymają świadczenie postojowe a dodatkowo będą zwolnione z płatności składek ZUS (ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, FGŚP, FEP) przez trzy miesiące (marzec-maj), zachowując jednocześnie prawo do świadczeń zdrowotnych i ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek. Z możliwości tej mogą skorzystać również samozatrudnieni z przychodem do 300% przeciętnego wynagrodzenia (15 681,00 zł).
Zwolnienie mikrofirm z płatności składek ZUS
Podobnie jak powyżej, państwo przejmuje na trzy miesiące (marzec-maj) płatność składek ZUS za mikrofirmy zatrudniające do 9 osób, założone przed 1 lutym 2020 r. Zwolnienie to dotyczy zarówno składek za przedsiębiorcę, jak i wszystkich pracowników.
Pozostałe przepisy, wprowadzone przez ustawy to m.in.:
- ochrona konsumentów w zakresie nadmiernego wzrostu cen i innych nieuczciwych praktyk;
- możliwość odliczenia od dochodu darowizn przekazanych na przeciwdziałanie COVID-19;
- wsparcie firm transportowych;
- ułatwienia dla branży turystycznej;
- zwolnienie z naliczanych kar umownych za opóźnienie przy realizacji przetargów;
- umożliwienie gminom odstąpienia od pobierania podatku od nieruchomości od firm, które przez epidemię koronawirusa utraciły płynność finansową;
- dopuszczenie lekarzy stażystów do zwalczania epidemii;
- możliwość wystawienia recepty farmaceutycznej (zawsze w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia pacjenta) oraz pro auctore (dla osoby wystawiającej);
- wprowadzenie instytucji izolacji w warunkach domowych;
- ponadwymiarowa praca w podmiotach leczniczych i inne.
Zarówno tempo wprowadzonej specustawy, jak i jej obszerność wskazują na rolę, jaką pełni ona w tym jakże trudnym dla wszystkich obywateli czasie walki z epidemią koronawirusa. Przyczyni się ona do wyjścia obronną ręką z niejednej sytuacji, z jaką muszą się zmierzyć zarówno rząd, przedsiębiorcy, instytucje, jak i wszyscy obywatele.
