Od 23 do 24 sierpnia 1944 r. w okolicy polany Kałużówka, oddziały II Zgrupowania AK Obwodu Dębica stoczyły największą bitwę partyzancką w Polsce południowo-wschodniej. Oddziałami tymi dowodził mjr Adam Lazarowicz, przed wojną kierownik szkoły w Gumniskach.
Główna Bitwa rozegrała się w czasie Akcji Burza w okolicach polany Kałużówka. W akcji brali udział Żołnierze II Zgrupowania Armii Krajowej Obwodu Dębica. Obwód AK Dębica podczas akcji „Burza” został podzielony na 3 rejony walki. Najcięższe walki miały miejsce na polanie Kałużówka gdzie 23 sierpnia niemiecka artyleria poprzedziła bitwę całodziennym atakiem. Następnego dnia rano Niemcy uderzyli na obóz II zgrupowania. Jednak pod dowództwem mjr. Adama Lazarowicza „Klamry” żołnierze 5 psk AK kilkakrotnie odparli atak wroga. Po całodniowej walce, niemieckie odziały wycofały się.
Mimo że Bitwa na Kałużówce należy do największych bitw partyzanckich w Polsce południowo-wschodniej jest niedoceniana i często zapominana. Ostatni uczestnik bitwy pod Kałużówką odszedł na wieczną wartę 27 lipca 2019 r., w wieku niespełna 95 lat, zmarł mjr Jerzy Krusenstern „Tom”. W 2016 był on uczestnikiem obchodów rocznicy Bitwy na Kałużówce gdzie uczestniczy mogli wysłuchać historii związanych z walkami.
Włodarze miasta Dębica organizują, co roku w rocznice powstania, uroczystości patriotyczne ku pamięci tych, którzy walczyli w obronie ojczyzny. Pod pomnikiem upamiętniającym te wydarzenia i żołnierzy AK walczących w akcji „Burza” jest odprawiana Msza Św. i są składane kwiaty. Lokalna grupa patriotyczna „Dębiccy Patrioci” oraz Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół” w Dębicy organizuje rajd śladami Szlaku Partyzanckiego Kałużówka.
