Przed Świętem Zmarłych w lasach trwa przegląd miejsc pamięci i porządkowanie leśnych cmentarzy i pojedynczych mogił. Leśne ostępy kryją wiele grobów, o których, prócz leśników, niewielu już dziś pamięta. One również stanowią część naszego dziedzictwa kulturowego.
Pierwsza wojna pochłonęła w Karpatach setki tysięcy ofiar. Tylko w lasach Nadleśnictwa Komańcza znajduje się 17 cmentarzy z tego okresu, część z nich dopiero niedawno zidentyfikowano i oznaczono krzyżami. W tym roku doszło też do utworzenia cmentarza wojennego na górze Manyłowa (Nadleśnictwo Baligród), gdzie podczas I wojny światowej zginęły setki żołnierzy walczących armii, pochowanych w zbiorowych mogiłach, często płytko kopanych z uwagi na ciężką wówczas zimę. Obszar cmentarza obejmuje kilka arów wzgórza, teren został w ubiegłym roku oczyszczony, w tym roku pojawiły się już pierwsze groby, w których złożono szczątki ekshumowanych ofiar wojny.
Polskie Towarzystwo Leśne od kilku lat wprowadziło zwyczaj, że na leśne cmentarze nie nosi się sztucznych kwiatów i nie pali zniczy. Na grobach leśnych leśnicy umieszczają tylko gałązkę jedliny z ulegającą biodegradacji wstążką z napisem „Pamiętamy”.
– Warto upowszechnić takie mniej inwazyjne dowody pamięci, eliminować zwłaszcza sztuczne kwiaty i zaśmiecające las znicze – mówi Marek Marecki, dyrektor RDLP w Krośnie i przewodniczący oddziału PTL.
Na terenie RDLP w Krośnie znajdują się 53 cmentarze wojenne z obu wojen światowych, 4 cmentarze rzymskokatolickie, 27 cmentarzy obrządku wschodniego, 4 kirkuty, 15 cmentarzy cholerycznych, 96 mogił zbiorowych i pojedynczych. Miejsca dawnych pochówków znaczą też często kapliczki leśne, których naliczono 222, jak również 246 krzyży pokutnych lub wotywnych. Zapewne wiele grobów wciąż pozostaje niezidentyfikowanych i zapomnianych.
źr. RDLP Krosno
