Zabytkowa Chata z Husowa wyremontowana. Wybudowano ją w 1720 r.

Drewniany budynek wzniesiony został około 1720 roku. Obiekt ten znajduje się w rejestrze zabytków województwa podkarpackiego.

Dokonany został remont stolarki okiennej i drzwiowej, ścian zewnętrznych i wewnętrznych, komina i trzonów piecowych oraz remont podłóg i posadzek. Realizacja zadania miała na celu rozwijanie infrastruktury społeczno-kulturalnej oraz poprawę jakości życia lokalnej społeczności. W realizację operacji zaangażowali się mieszkańcy wsi Husów w ramach pracy społecznej oraz partnerzy tj. Centrum Kultury Gminy Markowa i Stowarzyszenie Dobra Strona Wsi Husów. Remontu dokonano w 2020 roku.

W 1978 r. przeprowadzono remont chałupy, nazywany w dokumentacji rekonstrukcją obiektu, z funduszy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Rozebrano wtórne dobudówki, wymieniono pokrycie dachu, przywrócono wcześniejszy układ otworów. W 2007 r. wykonano remont obiektu, w jego zakres wchodziły: wymiana stropu, wymiana łat i słomy z pokrycia dachowego, przemurowanie komina, częściowa wymiana podłogi.

Historia budynku

Chałupa Jana Raka w Husowie to przykład typowego, tradycyjnego budownictwa mieszkalnego okolic wsi Markowa. Dom wybudowany w konstrukcji zrębowej, z wtórnie wprowadzonym tzw. owiązem, charakterystycznym dla tych okolic, zachował się jako jeden z nielicznych w miejscowości i stanowi cenny przykład ginącej architektury ludowej.
Drewniany budynek o powierzchni 78 m² wzniesiono już w 1720 roku. Przez długi okres należał do rodziny Szmuców, z której pochodziła żona Jana Raka. Zbudowana została na rzucie prostokąta, jednotraktowa, z sienią przelotową. W części mieszkalnej /wschodniej/ jest izba i kuchnia, w części gospodarczej /zachodniej/ komora i obora. Zachowany jest XIX-wieczny piec z zapieckiem i drzwi kołkowane, na biegunie od podwórza. Dach kryty strzechą.

Chałupa położona jest w pd. części wsi, przy bocznej drodze, w odległości ok. 50 m od drogi powiatowej Albigowa-Husów, na pd. stoku doliny, ścianą frontową zwrócona na pd.-wsch. Chałupę wybudowano na rzucie prostokąta, jako jednotraktową, z sienią przelotową, z dwoma pomieszczeniami mieszkalnymi od wsch. oraz oborą i komorą po zach. stronie sieni. Parterowy, niepodpiwniczony dudynek o prostopadłościennej bryle przekryty jest dachem czterospadowym. Ściany wybudowano z plenic (połówek bali) zwęgłowanych z ostatkami na tzw. jaskółczy ogon, niezależna konstrukcja słupowa podtrzymuje dach, o konstrukcji jętkowej, z pokryciem ze słomianych kiczek. Na elewacjach widoczny jest horyzontalny rytm plenic i schodkowo układanej słomy. Elewacja frontowa rozplanowana jako czteroosiowa z wejściem w trzeciej osi oraz drewnianymi oknami skrzynkowymi z sześciopolowym podziałem.



Budynek stanowi własność Gminy Markowa, znajduje się w rejestrze zabytków województwa podkarpackiego jako jedyny przykład konstrukcji zrębowej. W latach 70. XX wieku chata została wykupiona przez Skarb Państwa i przeznaczona na muzeum. Ostatecznie umieszczono w nim izbę pamięci poświęconą poecie, którą obecnie opiekuje się Centrum Kultury i miejscowa szkoła. W miarę potrzeb organizowane są spotkania i zajęcia edukacyjne. Chata znajduje się na trasie rowerowej „Szlakiem przydrożnych krzyży i kapliczek w Husowie”.

Jan Rak był rolnikiem, rzemieślnikiem, poetą i artystą ludowym. Urodzony 4 . IV 1830 r. w Husowie, pochodził z rodziny osiadłej tam od paru pokoleń. Był najmłodszym z trzech synów zagrodnika Szymona i Jadwigi Styś. Jest patronem szkoły w Husowie.