1–3 września w Łańcucie, Rzeszowie i Markowej po raz czwarty na Zjeździe Rodzin „Zawołanych po imieniu”, spotkają się potomkowie tych, którzy zostali zamordowali za pomoc udzieloną Żydom podczas niemieckiej okupacji. Miejsce to nieprzypadkowe, bowiem 10 września w Markowej zostaną beatyfikowani Wiktoria i Józef Ulmowie oraz ich dzieci. Organizowany przez Instytut Pileckiego Zjazd Rodzin będzie miał w związku z tym szczególną oprawę – w Sadzie Pamięci markowskiego Muzeum Polaków Ratujących Żydów w czasie II wojny światowej zostanie odsłonięta tablica poświęcona wszystkim „Zawołanym po imieniu” – Polakom zamordowanym przez Niemców za pomoc Żydom. W programie Zjazdu przewidziane są zajęcia integracyjne oraz warsztaty o potrzebie pamięci i sposobach jej przekazywania. Wszyscy uczestnicy zwiedzą wspólnie Muzeum i miejsca związane z Wiktorią i Józefem Ulmami, a także odsłonią tablicę upamiętniającą wszystkich „Zawołanych po imieniu”.
Z uwagi na wyjątkowy charakter wydarzenia na Zamku w Łańcucie, w piątek 1 września o godzinie 15:45 odbędzie się konferencja prasowa, w której będą uczestniczyć prof. Magdalena Gawin – dyrektor Instytutu Pileckiego i inicjatorka programu „Zawołani po imieniu”, a także partnerzy wydarzenia: Krzysztof Żaba – dyr. Muzeum-Zamku w Łańcucie, Waldemar Rataj – dyr. Muzeum Polaków Ratujących Żydów, starosta łańcucki Adam Krzysztoń i wójt Gminy Markowej Mirosław Mac, przedstawiciele ratowanej przez Ulmów rodziny Goldmanów oraz krewni rodziny Ulmów – ratowanych i ratujących.
Odsłonięcie tablicy w miejscu pamięci o Polakach ratujących Żydów (3 września o godz. 11:00 w Sadzie Pamięci w Markowej) to także symboliczne włączenie do programu rodziny Ulmów, której dramatyczny los jest symbolem losu ludzi, którzy za pomoc Żydom w czasie niemieckiej okupacji zapłacili życiem, a których nazwiska odkrywamy w ramach programu „Zawołani po imieniu”.
Będziemy w tym roku uczestniczyć w wielkim wydarzeniu, jakim na mocy decyzji papieża Franciszka stanie się wyniesienie Rodziny Ulmów na ołtarze. Takich męczenników, zamordowanych w odwecie za najprostsze gesty człowieczeństwa, było jednak wśród naszych rodaków znacznie więcej. Właśnie im poświęcony jest projekt „Zawołani po imieniu”, rozwijany z wielkim zaangażowaniem przez Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego – podkreślał Prezydent RP Andrzej Duda w liście skierowanym 9 maja 2023 r. do uczestników i organizatorów wydarzeń programu „Zawołani po imieniu”, który objęty jest przezeń Patronatem Honorowym.
Ci, którzy zachowali się tak bohatersko – ich serce biło w innym rytmie – byli z tych, którzy są między człowiekiem a aniołem – powiedział Artur Hofman, przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce o „Zawołanych po Imieniu”, podczas upamiętnienia w Somiance 21 czerwca 2023 r.
„Zawołani po Imieniu” to program Instytutu Pileckiego upamiętniający Polaków zamordowanych przez Niemców za pomoc skazanym na eksterminację Żydom. Został zainicjowany 24 marca 2019 roku, w Narodowym Dniu Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Rozpoczął się w Sadownem, przed zachowaną do dziś piekarnią, świadkiem tragicznego losu Marianny, Leona i Stefana Lubkiewiczów – piekarzy zamordowanych przez Niemców 13 stycznia 1943 roku tylko za to, że sprzedali Żydom chleb. Od tego czasu w 31 miejscowościach upamiętniliśmy Ofiary polskie i żydowskie, Polaków, którzy nieśli pomoc walczącym o przetrwanie w czasie Zagłady i ich żydowskich podopiecznych, którzy ginęli wraz z nimi.
iźr. Instytut Pileckiego
