13 czerwca 1872 roku w Rudnikach urodził się człowiek, który za życia był nazywany „polskim Edisonem” lub „Leonardem da Vinci z Galicji”. Mowa oczywiście o Janie Szczepaniku jednym z największych Polskich wynalazców.
Jan Szczepanik jest autorem ponad 50 wynalazków, zrewolucjonizował przemysł włókienniczy, tworzył barwne filmy na których podczas pokazów ludzie mdleli, pomógł Kazimierzowi Żegleniowi rozpowszechnić kamizelkę kuloodporną, stworzył urządzenia które później posłużyły w tworzeniu telewizji, pisał i przyjaźnił się z Markiem Twain’em i Kazimierzem Przerwa – Tetmajerem a swoje pracownie zakładał w Berlinie, Wiedniu i Dreźnie.
Swoją edukacje zaczynał w Krośnie gdzie uczęszczał do pojezuickiej szkoły ludowej, następnie kontynuował swoją naukę w gimnazjum w Jaśle, współcześnie jest to I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego. Ostatnim etapem kształcenia było ukończenie seminarium nauczycielskiego w Krakowie z którego powrócił znów na Podkarpacie gdzie pracował jako nauczyciel w Bączalu Dolnym koło Jasła a następnie w kilku podkrośnieńskich wsiach takich jak Potok, Lubartów i Korczyna skąd przeniósł się do Krakowa gdzie zatrudnił się w Magazynie Aparatów Fotograficznych.
Wynalazkiem który przyniósł mu największy rozgłos było udoskonalenie maszyny do szycia. Stworzył on urządzenie, które umożliwiało przeniesienie obrazka na patron metodą podobną do tej, wykorzystywanej w aparatach fotograficznych. Dzięki temu czas produkcji gobelinu spadły drastycznie. Działa których wykonanie zajmowało nawet pięć tygodni można było wykonać w pół godziny, a koszty pracy spadły drastycznie.
To właśnie Polski wynalazca stworzył największy na świecie gobelin który powstał w wiedeńskiej patroniarni w 1898 r. Przedstawiał on apoteozę 50-lecia panowania cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa I. Miał 148 cm długości i 120 cm szerokości a czas tkania go wynosił 6 godzin. Cesarz przybył do Muzeum Przemysłu Artystycznego, by osobiście przyjąć dar od polskiego wynalazcy. Wykonano łącznie 4 egzemplarze tego dzieła. Dwa z nich do dzisiaj znajdują się w Polsce w zbiorach Muzeum Okręgowego w Tarnowie oraz Muzeum Narodowego w Krakowie.
Innym wynalazkiem który wzbudził sensacie ówczesnych ludzi był efekt jego pracy nad barwnym filmem. Skonstruował on kilka kamer, które jak zakładał miały widzieć świat tak samo jak ludzie oko. By przedstawić efekty pracy Polskiego wynalazcy Organizowano publiczne projekcje filmów dokumentalnych tworzonych za pomocą opracowanych przez niego nowych technologii. Szczególne poruszenie wzbudził reportaż z operacji chirurgicznej podczas którego widzowie byli zaszokowani dokładnością z jaką obraz oddaje naturalne barwy i podobno mdleli od widoku ludzkiej krwi i wnętrzności.
Ogromny wkład polskiego wynalazcy można zauważyć również w powstawaniu kamizelki kuloodpornej. Mimo że za jej wynalazcę uznaje się innego Polaka Kazimierza Żeglenia to potrzebował on osoby która znała by się na tkactwie i pomogła by mu rozpowszechnić produkt.
Warto tu wspomnieć że król Hiszpanii Alfons XIII zamówił u Szczepanika powóz pokryty tkaniną Żeglenia. Kiedy dokonano zamachu podkładając materiały wybuchowe pod ten powóz Król wyszedł niemal bez żadnych obrażeń, za co postanowił nagrodzić Szczepanika Orderem Izabeli Katolickiej, czyli najwyższym odznaczeniem państwowym. Materiał kuloodporny zamawiał także m.in. car Rosji Mikołaj II który również zamierzał wręczyć Polakowi order jednak Szczepanik z pobudek patriotycznych odmówił przyjęcia orderu w związku z czym car postanowił obdarować go złotym zegarkiem wysadzanym brylantami.
Sukcesywnym wynalazkiem okazał się również Fotosculptor urządzenie przeznaczone dla rzeźbiarzy. Miało ono pomóc w wiernym odwzorowaniu trójwymiarowych przedmiotów. Mechanizm za pomocą systemu luster nanosił na siebie obraz rzeźby i jej wzoru. Obrazy miały różne kolory, dzięki czemu rzeźbiarz mógł porównać, czy jego dzieło jest zgodne z oryginałem. Umożliwił więc bezpośrednie porównanie obu obrazów i stwierdzenie czy obrazy mają jednakowe kontury, czy też nie. W ten sposób odpadała potrzeba mierzenia.
W 1897 opatentował Teletroskop aparat do reprodukowania obrazów na odległość którego projekt bazował na rozwiązaniach, które później zastosowano w technikach telewizyjnych. Mimo że informacja o nim wzbudziła sporą sensację w mediach, projekt z przyczyn technicznych i finansowych nie został zrealizowany. Wynalazek ten jednak odegrał później dużą rolę w historii powstania telewizji.
Sukces i światowa sława Jana Szczepanika miały dla współczesnych mu Polaków wymiar patriotyczny. Oto Polak z kraju, którego nie ma na mapie, dokonuje rewolucji w światowym przemyśle włókienniczym! W jego pracowni w Wiedniu gościł cesarz, a car rosyjski zabiegał o spotkanie ze Szczepanikiem.
Zmarł 18 kwietnia 1926 r. w Tarnowie gdzie Został pochowany na Starym Cmentarzu a znalezione po jego śmierci notatki sugerowały że interesował się również sterowcami, łodziami podwodnymi i samolotami z ruchomymi skrzydłami. Niestety podczas trwania okupacji wiele jego notatek zniszczyli Niemcy, a pozostała część którą udało się uratować spłonęła w Powstaniu Warszawskim.
Współcześnie na terenie Podkarpacia znajduję się szkoła pod patronatem Jana Szczepanika w Krośnie oraz dwie ulice jego imienia w Krośnie i Korczynie.
