Maria Dulębianka – kobieta, która wywalczyła Polkom prawa wyborcze Urodziła się 21 października 1858 roku w Krakowie w szlacheckiej rodzinie. Maria, jak na szlachciankę przystało, uczęszczała na pensję dla panien oraz pobierała prywatne lekcje malarstwa u Jana Matejki w pracowni przy Krupniczej 3. Studiowała w Wiedniu oraz w Warszawie u W. Gersona i w Paryżu w Academie Julian, gdzie jej nauczycielami byli: T. Robert – Fleury, A. W. Bouguereau, E. A. Carolus – Duran i J. J. Henner.
Jej artystyczna edukacja miała charakter nieformalny, gdyż jako kobieta nie miała wstępu na wyższe uczelnie artystyczne. Od 1881 roku wystawiała swoje prace w Krakowie, Paryżu, Warszawie. Malowała głównie kobiece portrety i obrazy rodzajowe. Jej prace szybko zdobywały uznanie, w 1900 roku uhonorowano ją wyróżnieniem mention honorable na międzynarodowej wystawie w Paryżu, a jej płótna kupowało krakowskie Muzeum Narodowe.
Była zagorzałą feministka szokowała nie tylko swoim stylem życia i poglądami, ale i ekscentrycznym wyglądem. „Nosiła się po męsku” – miała krótkie włosy i srogą minę, nosiła surduty i okulary. Lubiła jazdę konną, polowania. W 1887 r. zamierzała otworzyć szkołę malarstwa dla kobiet w Warszawie, a w 1895 r. walczyła o dopuszczenie kobiet do studiów w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Malowała głównie portrety i obrazy rodzajowe.
Bardzo wiele wystawiała w kraju: w Krakowie, Warszawie, Lwowie oraz w Paryżu, Monachium, Kijowie, Dreźnie, Londynie i Pradze. Maria Dulębianka aktywnie działała na rzecz kobiet, walcząc m.in. o ich prawa wyborcze. Dzięki czemu 28 lutego 1908 roku po raz pierwszy w historii Polski na wiecu przedwyborczym zaprezentowała swój program polityczny kobieta. Za przychylnością Stronnictwa Ludowego oraz Stronnictwa Postępowego Maria Dulębianka zdobyła ponad czterysta głosów, lecz kandydatura została odrzucona z przyczyn formalnych (kobiety nie miały prawa wyborczego czynnego ani biernego), ale Dulębianka wykorzystała kampanię wtedy to rozpoczęła batalię o prawo głosu dla kobiet oraz dopuszczenie kobiet do studiów w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Jej kampania była skuteczna ponieważ kobiety ostatecznie uzyskały prawo głosu 10 lat później. Związała się również ze lwowskim ruchem emancypacyjnym, publikowała w „Sterze” i walczyła o utworzenie gimnazjum żeńskiego we Lwowie. Uczestniczyła w trójzaborowych zjazdach działaczek kobiecych, wygłaszała odczyty i referaty, publikowała artykuły, organizowała akcje demonstracyjne. Założyła Związek Uprawnienia Kobiet,
Wyborczy Komitet Kobiet do Rady Miejskiej, Komitet Obywatelskiej Pracy Kobiet oraz Ligę Mężczyzn dla Obrony Praw Kobiet. Grace Kelly. Stała się legendą za życia, choć odeszła z kina w chwili największego triumfu Redagowała „Głos Kobiet”, zamieszczając na jego łamach bulwersujące konserwatywną opinię mieszczańską odezwy, na międzynarodowych zjazdach reprezentowała polski ruch kobiecy, walczyła o prawa wyborcze kobiet i ich powszechny dostęp do edukacji. Organizowała zebrania, wiece i zjazdy, na których wygłaszała liczne odczyty. Zakładała ochronki dla dzieci, kuchnie dla biednych i i Klub Uliczników dla dzieci ulicy. W grudniu 1918 roku została wybrana Przewodniczącą Zarządu Ligi Kobiet. Zmarła 9 marca 1919 roku we Lwowie na tyfus, którym zaraziła się podczas misji Czerwonego Krzyża w ukraińskich obozach jenieckich. Została pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Maria Dulębianka, zgodnie ze swoją wolą, została pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim w jednym grobie z Marią Konopnicką. Nie na długo jednak, ponieważ jej zwłoki 8 maja 1927 zostały przeniesione na lwowski Cmentarz Orląt. W 1935 roku została pośmiertnie wyróżniona odznaką honorową Polskiego Krzyża.
Zdjęcie – źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Dul%C4%99bianka#/media/Plik:Maria_Dul%C4%99bianka_(SF).jpg
