Strona główna HISTORIA Bohater Szarych Szeregów z Kolbuszowej. Rocznica śmierci Jana Bytnara

Bohater Szarych Szeregów z Kolbuszowej. Rocznica śmierci Jana Bytnara

0
Reklama

30 marca 1943 roku, w Szpitalu w Warszawie w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy. Pochodzący z Kolbuszowej żołnierz AK, bohater Szarych Szeregów, jeden z czołowych wykonawców akcji tzw. małego sabotażu.

Jan Bytnar urodził się 6 maja 1921 r. w Kolbuszowej. Jego rodzice byli nauczycielami. Ojciec służył w Legionach Polskich. Jan Bytnar uczył się w warszawskim Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. Należał wówczas wraz z Tadeuszem Zawadzkim „Zośką” i Maciejem Aleksym Dawidowskim „Alkiem” do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Pomarańczarni”. Maturę zdał w 1939 roku.

Był członkiem konspiracji od jesieni 1939 r. Do końca tego roku związany był z Polską Ludową Akcją Niepodległościową (PLAN), następnie był członkiem komórki więziennej ZWZ. Od marca 1941 w Szarych Szeregach. W 1942 był komendantem hufca Ochota w Warszawie, przydzielonego do Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Bytnar narysował w 1942 roku, w przeddzień święta 3 maja dużą kotwicę, znak Polski Walczącej– na cokole pomnika Lotnika w Warszawie.



Od listopada 1942 r. „Rudy” był dowódca hufcą „Południe” Grup Szturmowych, będącego jednocześnie plutonem „Sad” Oddziału Specjalnego „Jerzy” Kedywu Komendy Głównej AK. W 1943 r. ukończył kurs szkoły podchorążych AK. Brał udział w ok. 70 akcjach Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Wśród nich były m.in. „gazowanie” kin, dekorowanie miasta biało-czerwonymi flagami w dniach świąt narodowych, a także działania wymierzone w niemieckie sklepy. W jednej z takich akcji w czasie największego ruchu klientów wrzucił (razem z Tadeuszem Zawadzkim) probówkę z gazem do sklepu wędliniarskiego Wohlfartha na Nowym Świecie, zamykając następnie lokal od zewnątrz na kłódkę. Brał również udział w dywersyjnej akcji „Wieniec II”, a podczas akcji „Bracka” został ranny.
W nocy 22 na 23 marca, w kamienicy przy al. Niepodległości, Gestapo aresztowało „Rudego”. W jego mieszkaniu Niemcy znaleźli przedmioty świadczące o działalności dywersyjnej, m.in. angielski zapalnik naciskowy.

Reklama

Akcja pod Arsenałem

Po aresztowaniu Bytnara w Grupach Szturmowych przeprowadzono akcję alarmową, o sytuacji zawiadomiono jego kolegów, ewakuowano magazyny i oczyszczono lokale konspiracyjne. Przyjaciel i zwierzchnik „Rudego” Tadeusz Zawadzki „Zośka”, zastępca dowódcy warszawskich Grup Szturmowych i komendant hufca „Centrum”, natychmiast podjął działania mające na celu odbicie „Rudego”, zarządzając alarm bojowy w hufcach „Centrum” i „Południe”.



Przeprowadzenie akcji było kilkukrotnie przekładane. Ostatecznie rozpoczęła się 26 marca 1943 r. o godz. 17.30. W ciężkiej walce, w której udział wzięło 28 członków Szarych Szeregów, uwolniono w niej 21 więźniów, wśród nich obok „Rudego” także Henryka Ostrowskiego „Heńka”.
Jan Bytnar został w 1943 roku pośmiertnie mianowany harcmistrzem, porucznikiem i odznaczony Krzyżem Walecznych. Jest pochowany w kwaterze Batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Ze wspomnienia Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” o Janie Bytnarze korzystał Aleksander Kamiński pisząc w 1943 roku książkę „Kamienie na szaniec”, której jednym z bohaterów jest „Rudy”.
źr. Gazeta Prawna

Reklama