Strona główna DĘBICA „Herkules” z Jodłowej. Najsilniejszy człowiek świata początku XX w.

„Herkules” z Jodłowej. Najsilniejszy człowiek świata początku XX w.

0
Reklama

Jan Stanisław „Zbyszko” Cyganiewicz to postać legendarna. Urodzony w Jodłowej k. Dębicy międzynarodowej sławy zapaśnik na początku XX stulecia został okrzyknięty najsilniejszym człowiekiem świata. Zaczynał od zabaw w lesie, potem trafił do cyrku, aż w końcu został trzykrotnym mistrzem świata w zapasach i najbogatszym polskim sportowcem XX-lecia międzywojennego.

Cyganiewicz urodził się prawdopodobnie 1 kwietnia 1881 r. (są źródła, które podają rok 1879). Był zapaśnikiem i wrestlerem o pseudonimie ringowym Stanisław Zbyszko. Jego młodszy brat Władysław był również zapaśnikiem i wrestlerem i walczył jako Władek Zbyszko.

Polscy zapaśnicy mieszkający w USA bracia Stanisław Zbyszko i Władysław Cyganiewicze podczas pobytu w Warszawie.

Ojcem zapaśników był leśniczy. Jan Stanisław wspominał, że jego pierwszym miejscem zabaw był las. Rodzina Cyganowiczów zmieniała miejsce zamieszkania. Najpierw przeprowadzili się do Pilzna, potem do Jasła, gdzie „Zbyszko” uczęszczał do gimnazjum, a następnie do Stanisławowa, gdzie kontynuował ten poziom nauczania i rozpoczął swoją przygodę z wieloma dyscyplinami sportowymi przy prężnie działającym Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Trenował  pływanie, szermierkę, biegi długo i krótkodystansowe oraz zapasy. W wieku 15 lat zaczął objeżdżać lokalne cyrki, gdzie odbywały się walki zapaśnicze oraz rzucano wyzwanie publiczności. „Zbyszko” chętnie zgłaszał się do walk, wykazując swoje zdolności i inkasując spore pieniądze. Na studia wybrał się do Wiednia gdzie zapasy były bardzo popularne. Kontynuował treningi i dostał możliwość walki z Chorwackim olbrzymem Tomaseviczem, którego dwukrotnie pokonał. Sukces ten otworzył mu drogę do dalszych walk. Zaproszony zostałm.in. na turniej do Bukaresztu. Ze względu na kłopoty finansowe wrócił do Polski i w Krakowie studiował prawo. Nie porzucił jednak zapasów. W Paryżu zdobył brąz w tzw. mistrzostwach wszechświata i uznanie w oczach promotorów.

Reklama

Następnie trafił do wojska austriackiego, które opuścił z jeszcze większą muskulaturą. Studiów nie ukończył. Mimo dylematów postawił na sport, co przyniosło mu sukces. Choć intelekt miał również nieprzeciętny (znał podobno 11 języków).

W 1906 r. w Paryżu zdobył pierwsze Mistrzostwo Świata w zapasach. Po mistrzostwach świata wyjechał do Petersburga, aby rzucić wyzwanie Iwanowi Poddubnemu, który ogłosił się największym człowiekiem w Rosji. Ich walka trwała dwie godziny i zakończyła się bez rozstrzygnięcia. Rewanż miał miejsce 7 grudnia 1907 w Londynie. Poddubny nie chciał przegrać przez położenie na łopatki, więc gdy w trakcie walki uznał, że nie da rady wygrać uczciwie, zaczął stosować chwyty niedozwolone, takie jak wybicie zęba, wykręcanie palca i kopanie w nogę. W 47 minucie został zdyskwalifikowany przez sędziego, a Zbyszko został zwycięzcą walki i wygrał 30000 franków.

Jan Stanisław Zbyszko Cyganiewicz w czasie ćwiczeń.

Kolejne tytuły mistrza świata w zapasach zdobył w Nowym Jorku w 1921 i w Filadelfii w 1922. W 1924 roku wraz z bratem Władysławem na stałe wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.

Zbyszko zakończył aktywną karierę zapaśniczą i wrestlerską w 1935, a ostatnią walkę stoczył mając niemal 60 lat w 1939 r. Wraz z bratem, Władysławem Cyganiewiczem, zajął się trenowaniem innych wrestlerów. Bracia prowadzili ośrodek szkoleniowy na ich farmie w stanie Missouri.

W 1932 zagrał samego siebie w filmie Madison Square Garden Harry’ego Joego Browna, a w 1950 zagrał zapaśnika „Gregoriusa” w filmie Noc i miasto Julesa Dassina. Jego życiorys posłużył Filipowi Bajonowi do nakręcenia filmu Aria dla atlety z 1979. W rolę głównego bohatera, inspirowanego Cyganiewiczem Władysława Góralewicza, wcielił się Krzysztof Majchrzak.W 1937 napisał książkę autobiograficzną „Na ringach całego świata”, wydaną w Polsce w 1937.

Pod koniec życia chorował na serce. Zmarł z powodu zawału mięśnia sercowego 23 września 1967 w Saint Joseph w stanie Missouri. Po jego śmierci amerykański dziennik The New York Times poświęcił mu tekst na pierwszej stronie. Ku jego pamięci, występujący w latach 70. i 80. XX wieku, znany wrestler Larry Zbyszko przyjął jego pseudonim ringowy.

W miejscu urodzenia w Jodłowej postawiono pomnik na jego cześć i został patronem Szkoły Podstawowej nr 3.

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
Captcha verification failed!
Ocena użytkownika captcha nie powiodła się. proszę skontaktuj się z nami!