Ustawa Rządowa z 3 Maja 1791 roku była pierwszą w nowożytnej Europie i drugą na świecie – po Stanach Zjednoczonych – konstytucją. Uchwalona przez Sejm Czteroletni miała zapewnić Polsce niezależność oraz umożliwić rozwój polityczny, społeczny i gospodarczy. Choć obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była ogromnym osiągnięciem narodu polskiego.
Konstytucja 3 Maja wprowadziła w Polsce trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Stanowieniem prawa miał zajmować się dwuizbowy Sejm.
W trakcie rozbiorów obchodzenie rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zostało zakazane przez zaborców. W II Rzeczpospolitej, w kwietniu 1919 r. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja uznano za święto narodowe odrodzonego państwa.
Podczas II wojny światowej okupanci niemieccy i sowieccy zabronili obchodzenia rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej z 3 Maja 1791. Pomimo tych trudności świętowano w warunkach konspiracji – często ryzykując własnym życiem. Po II wojnie światowej 3 Maja przestał być świętem narodowym, a wszelkie próby manifestacji patriotycznych w tym dniu były tłumione. W 1990 roku nowo wybrane Sejm i Senat proklamowały 3 Maja świętem państwowym.
Źródło: MSWiA / Foto: Muzeum Narodowe w Warszawie fot. Piotr Ligier
