Strona główna #ZwiedzamyPodkarpacie Duch strażnika pilnuje Pałacu Humnickich w Birczy

Duch strażnika pilnuje Pałacu Humnickich w Birczy [FOTO]

0
Reklama

Duch strażnika birczańskiego, który zginął podczas jednego z najazdów tatarskich na miejscowość pojawia się w wielu legendach i podaniach z regionu.

W 1672 roku od strzał nieprzyjaciela tatarskiego zginąwszy, strzeże Pałacu Humnickich, ukazując się w sierpniowe noce w błyszczącym płaszczu i kolczudze, przechadzając się po umocnieniach obronnych budowli.

Reklama

Historia Pałacu

Wzgórze oddzielone było od miasteczka wąwozem, którego dnem przepływa potok (bez nazwy), dopływ Korzonki. Obecnie wąwóz jest częściowo zasypany.

Pierwsza wzmianka o zamku w Birczy pochodzi z I połowy XVIII wieku, przypuszcza się jednak, że jakaś budowla obronna znajdowała się w tym miejscu dużo wcześniej. Zamek kontrolował przebiegające u podnóża drogi biegnące w kierunku Przemyśla i Sanoka, oraz na południe, w kierunku Węgier („trakt węgierski”). Podejrzewa się, że jedną z pierwszych budowli był bastionowy dwór obronny Bireckich z przełomu XVI i XVII wieku. W I połowie XVIII wieku znajduje się tutaj drewniany, podpiwniczony, kryty gontem zamek należący do rodziny Błońskich. Na przełomie XVIII i XIX wieku zamek był własnością Humnickich.

Na początku XIX wieku zamek został gruntownie przebudowany. Opierając się na starych zamkowych murowanych piwnicach, w miejsce drewnianego Humniccy wybudowali murowany prostokątny zamek.

W 1841 roku zamek stał się własnością rodziny Kowalskich. W latach 60. XIX wieku rozpoczęto gruntowną przebudowę zespołu zamkowego: zlikwidowano wszystkie zabudowania gospodarcze przylegające do elewacji zachodniej i północnej, stworzono nowy kompleks folwarczny powyżej zamku, w większej od niego odległości, odsunięto od zamku bardziej na północ dawny szlak handlowy, doprowadzono do zamku aleję i schody od strony północnej, dobudowano dwie baszty od strony północnej, utworzono park i ogrodzono cały teren.

W 1945 roku, w trakcie walk polsko-ukraińskich pałac został spalony, a ruiny częściowo rozebrane. W wyniku reformy rolnej pałac wraz z parkiem został upaństwowiony.

W latach 50. XX wieku został częściowo odbudowany z przeznaczeniem na szkołę podstawową. Według danych z 1959 r. budynek był w części północnej piętrowy, w południowej parterowy. Dach trójpołaciowy, kryty blachą. Podłogi i stropy drewniane. Przed elewacją północną znajdowała się fontanna.

Około 1960 r. wykonano gruntowny remont: wymieniono schody na żelbetowe, zmieniono stolarkę drzwiową i okienną, część parterową nakryto eternitem. Około 1970 wykonano kolejny remont, adaptując pałac na internat szkoły podstawowej: nadbudowano część południową, wymieniono częściowo stropy, odkopano i wyremontowano piwnice, dach nakryto blachą.

Obecnie obiekt przechodzi renowację.

Pałac Humnickich w Birczy jest trudnym obiektem konserwatorskim.

Miała na to wpływ jego historia i przebudowy wykonane na przestrzeni paru wieków i lat powojennych.

W projekcie inwestycyjnym realizowanym przez Związek Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl, wykonano etap najtrudniejszy planowanych robót, związany ze wzmocnieniem konstrukcji obiektu, odsłonięciem kamiennych szesnastowiecznych piwnic, podbiciem fundamentów, wykonaniem solidnych stropów nad piwnicami. Piwnice są przeznaczone na ekspozycję prezentującą trudną historię Birczy i zamku wraz z okazałym zespołem parkowym z pozostałościami fortyfikacji. 

Kolejne prace prowadzone w Pałacu na przestrzeni ostatnich kilku lat, dotyczyły małych zakresów konserwatorskich i skupiały się na odsłonięciu i zabezpieczeniu polichromii (ilustracje do „Pana Tadeusza”) w wieży zachodniej, jej konstrukcji i elewacji wieży wschodniej.

Zakres planowanego remontu jest spory i ze względu na ograniczone możliwości finansowania, rozłożony na kilka lat. Niedawna komisja konserwatorska w obiekcie, dała przestrzeń do analizy planowanego zakresu remontowego i ustaliła kolejność postępowania. Prace będą prowadzone w zakresie wieży zachodniej, jej elewacji, konserwacji i odtworzeniu balkonu na I piętrze, w zakresie wieży wschodniej, wymianie stropu nad parterem i I piętrem, pokryciu dachowym i odprowadzeniu wody deszczowej.- podaje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu.

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
Captcha verification failed!
Ocena użytkownika captcha nie powiodła się. proszę skontaktuj się z nami!